Etkili ve Kalıcı Öğrenme Kuramları

Haziran ayının ilk haftasından hepinize merhaba Sevgili Novarge Ailesi. Bugün sizlerle, yaşamın her alanında öğrendiğimiz bilgileri kalıcı hale getirebilmek için etkili öğrenme kuramlarından bahsedeceğiz.

Doğduğumuz andan yaşamımızın son evresine kadar bir öğrenme sürecine tanıklık ederiz. Çevremizde gelişen her olay, içimizdeki merak duygusunu kamçılayarak bir öğrenme isteğini de beraberinde getirir. Merak duygusunun ve öğrenme isteğinin en yoğun olduğu evreler, zihnimizin henüz bilgiye aç olduğu çocukluk evresidir. Çocuklar, çevrelerinde gelişen her olaya ya da kavrama ilişkin merak besleyerek bir öğrenme isteği içerisine girerler. Öğrenme istekleri beraberinde “Ne, neden, kim, nasıl?” gibi soruları getirir.

İnsanoğlunun öğrenme süreci hiçbir zaman sonlanmaz. Eğitim adımlarında öğrendiğimiz okuma-yazma konusu zaman geçtikçe yerini yeni bir dil eğitimine bırakır. Öğrenme güdüsü içerisinde merak duygusu kamçılanan bireylerin öğrendikleri konuları zihinlerinde tutabilmesi, bilgilerin kullanımı ve zihin içerisinde yer edebilmesini sağlar. Tam olarak bu noktada etkili ve kalıcı öğrenme kuramları devreye girer. Söz konusu kalıcı öğrenme stilleri sayesinde bilgiler hafızada kalıcı olarak yer edinir ve kullanıma açılır.

Novarge Uzaktan Eğitim Merkezi olarak, yaşamda öğrendiğimiz bilgileri kalıcı hale getirmek ve gelecekte etkili bir kullanım alanı sunabilmek için farklı öğrenme tekniklerini araştırdık.

Etkili ve Kalıcı Öğrenme Teknikleri Nelerdir?

Merak içinde bir yaşam sürdüğümüz çocukluk evresinden büyüme aşamasına kadar öğrendiğimiz bilgileri unutmamak ve zamanla bilgi çağında kullanılabilir kılabilmek için birçok teknik bulunur.

Öğrenme Sonrası Uyku (Consolidasyon)

Zihnin öğrendiği her yeni bilgi, hafızanın içerisinde taze bir durumda varlığını sürdürür. Zaman içerisinde görülen, okunan ya da duyulan kavramlar zihin içerisinde yeni bir yer edinmeye başlayarak, taze bilgilerin yerini almaya çalışır. Bu nedenle yeni öğrendiğimiz bir bilgiyi kısa sürede kolayca hatırlarken, bir süre sonrasında bilginin eski tazeliğini koruyamadığını fark ederiz.

Zihnin öğrenme süreci sonrasında gerçekleştireceğimiz uyku, hafızada yer eden bilgilerin taze haldeyken yeni bilgilerle donatılmasından kaynaklı unutulmasının önüne geçer. Birey, yeni öğrendiği bilgiden sonra bir uyku sürecine geçtiğinde kısa süreli öğrenme stillerinin önüne geçer ve zihinde yeni bilginin daha uzun süre yer edebilmesini sağlar. Yapılan araştırmalar neticesinde öğrendikleri yeni bilgi sonrasında 3 saat içerisinde uyuyan kişilerin, 10 saat içerisinde uyuyan kişilere göre daha fazla bilgiye zihinlerinde yer verdiklerini kanıtlamıştır.

Bilgiyi Görselleştirme

Zihin, belleğinde kodladığı bilgileri daha uzun süre hatırlar ve etkili bir biçimde kullanabilir. Zihnin en iyi kodlama biçimlerinden bir tanesi de görselleştirmedir. Bilgiyi hatırlanabilir hale getiren görselleştirme yöntemleri, zihin içerisinde yer edinen bilginin uzun süreli hafızada yer edebilmesine olanak sağlar.

Zihin bazen hayal ve gerçek arasındaki ince çizgiyi anlayamadığında, kavramları soyut olarak nitelendirir ve kısa süreli hafızada zaman içerisinde unutulabilir. Ancak bilgi somutlaştırılarak, görsellikle kodlandığında bilgi daha uzun süre hatırlanır ve etkili bir öğrenme stili gerçekleşir. Örneğin, öğrenilen her yeni bilgi için zihnimizde semboller ya da görseller oluşturarak daha uzun süreli bellek içerisinde yer alması sağlanabilir.

Parçalama Yöntemi

Zihnimiz içerisinde 7 adet bilgiyi kısa süreli belleğinde saklayabilirken, 10 parça bilgiyi korumakta çeşitli zorluklar yaşayabilir. Bu da bilginin kısa süreli bellek içerisinde unutulmasına ve yok olmasına yol açabilir. Zihnin uzun bilgileri hatırlayabilmek için kullandığı parçalama yöntemi, uzun bir bilgi akışı olarak isimlendirilebilir. Bilgilerin parçalanarak zihin içerisinde kodlanması kısa sürede zorlu bir süreç gibi gelse de zamanla alışkanlık haline gelecek ve uzun bilgilerin daha kalıcı olmasını sağlayacaktır.

Örneğin;

“18818111234” numarasını zihinde kodlayabilmek için parçalara ayırmak daha kolay hatırlanmasını sağlayacaktır.

• 1881: Atatürk’ün doğum yılı.
• 81: Türkiye’nin il sayısı.
• 112: Ambulans numarası.
• 34: İstanbul’un plakası.

Mola Vermek

Zihin, belirli bir süre için etkili öğrenme biçimlerini sürdürebilir ve kısa aralıklarla gerçekleştirilen “yoğun” çalışmaların avantajı “aralık efekti” olarak isimlendirilir. Mola vermeden uzun süre çalışan zihin bir süre sonra konsantrasyonun kaybolmasına ve zihinde bilgilerin kısa süreli hatırlanmasına neden olur. Herhangi bir konu hakkında çalışmaları sürdürürken tüm çalışmayı bir sürede yapmak yerine kısa molalarla devam ettirmek, zihnin taze kalmasına ve bilgileri etkili bir şekilde öğrenmesine olanak sağlar.

Çalışma sürecini yalnızca bir gün içerisine sıkıştırmak zihnin yorulmasının yanında gün sonunda uykusuzluk, yorgunluk ve depresyon gibi problemlerin de görülmesine neden olabilir. Çalışmalar arasında verilen kısa molalar zihnin rahatlamasına yol açarken, yeni bilgiler için de kalıcı bir zemin oluşturur.

Bilgiyi Test Etme Yöntemi

Bireyin öğrendiği her yeni bilgiyi hafızasına kaydettikten sonra kendisini test etmesi, anıların geri çağrılmasında önemli bir rol oynar. Zihinde geri çağrılan anılar, güçlü bir kodlamanın gerçekleştirilerek bilgilerin uzun süreli bellekte yer edebilmesine imkân tanır.

Verimli bir çalışma sonrasında öğrenilen her yeni bilgi hakkında sorular sormak, değerlendirmeler yapmak ve hatırlamaya çalışmak bilgilerin hafızada güçlü bir biçimde kodlanmasını sağlar. Bilgiyi test etmek yöntemi, bilgilerin kalıcı hale gelmesini sağlayarak, etkili bir kullanıma sunulmasını amaçlar.

Novarge’de bugün; yaşamın her alanında öğrendiğimiz bilgileri kalıcı hale getirebilmek için etkili öğrenme kuramlarından bahsettik. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere hepinize sağlıklı, mutlu ve başarılı bir hafta diliyorum Sevgili Novarge Ailesi.

Unutmayın, her şey geleceğiniz için!

ELİF AKSÜT