Novarge Premium
İletişimin Temel Taşı Dil Gelişim Kuramları

İletişimin Temel Taşı Dil Gelişim Kuramları

EĞİTİM

İkinci haftasına gözlerimizi açtığımız bir haziran ayının ilk iş gününden hepinize merhaba Sevgili Novarge Ailesi. Bugün sizlerle, yaşamın ilk evresinden son anına dek iletişimi mümkün kılan dilin gelişim düzeyleri ve kuramlarından bahsedeceğiz.

Dil, iletişimin mümkün kılınabilmesi için duygu, düşünce ve bilgilerin ses, kelime ve semboller vasıtasıyla aktarımını sağlayan sisteme verilen isimdir. Dil kavramı iletişimi mümkün kıldığı süreçte yalnızca sözel ifadeleri değil; duygu, jest ve mimikler gibi bedensel ifadeleri de kapsar. Yaşamda her bireyin iletişim kurabilmeye, duygularını aktarabilmeye ve yeni bilgi kanallarıyla donatılabilmeye ihtiyacı vardır. İletişim her daim insan yaşamını şekillendiren ve bireylerarası ilişkileri temellendiren bir bağlam olarak yaşamda yerini alır.

Dil Gelişim Kuramları

Bir bebek ilk doğduğu andan itibaren konuşamadığı için duygularını ve huzursuzluklarını ağlayarak ya da gülerek ifade eder. İletişimi mümkün kılan kelimelerin dünyasına girmeye başlayan bir bebek ilerleyen süreçlerde dil gelişimini üç temel bağlamda gerçekleştirir.

Dil Gelişim Düzeyleri Nelerdir?

Birinci Aşama: Dil gelişim düzeyi ilk olarak fonemler adı verilen konuşma sesleriyle başlar. Fonemler adı verilen konuşma sesleri; harflere denk gelen seslere verilen isimdir. Fakat fonemler kendiliğinden bir harfe tekâmül etmez ve telaffuz farklılıklarından dolayı her dil, kendi fonemine yani konuşma sesine sahiptir.

İkinci Aşama: Bireyin dil gelişim sürecinde ikinci aşama morfemler ve sözcükler ile şekillenir. Bireyin iletişim sürecinde ilk dikkat çeken unsur fonemler yani konuşma sesleri değil, morfemlerdir. Morfemler iletişim içerisinde sözcüklerle birlikte birçok anlam ve ek de sağlar. Bu nedenle “anlam taşıyan en küçük dil bilimi” olarak isimlendirilir.

Üçüncü Aşama: Dil gelişim düzeyinde üçüncü seviye cümle birimleri adı verilen sentaks seviyesiyle şekillenir. Günlük dil alışkanlıklarında dil süreci, cümlelerin kullanımı ve birimleriyle doğrudan ilişkilidir. Bir dilin üçüncü seviye olan cümle birimleriyle gelişim süreci yaşam boyu etkisini sürdürerek devam eder.

Dil Gelişim Kuramları

Novarge Uzaktan Eğitim Merkezi olarak bugün sizler için yaşamın ilk evresinden son anına dek iletişimi mümkün kılan dilin gelişim düzeyleri ve kuramları konusunu araştırdık.

Dilin Gelişim Kuramları Nelerdir?

Davranışçı Kuram

Skinner, dil gelişim kuramlarının “koşullanma” yoluyla öğrenilebileceğini savunur. Skinner’e göre davranışların öğrenme kuramlarında olduğu gibi dilin gelişiminde ve konuşmada da koşullanma yolu esastır. Bir anne, bebeğinin ağzına biberonla her sütünü verdiğinde, “süt” demesi bebeğin süt kavramını eşleştirmesini ve klasik koşullanmanın oluşmasını sağlar. Zamanla bebeğin koşullanmalarına gülümseme ya da kafa hareketleri gibi pekiştirici olgular sayesinde verilen destekler, koşullanmaların konuşma diline dönmesine olanak sağlar.

Dil Gelişim Kuramları

Sosyal Öğrenme Kuramı

Albert Bandura, bebek yaştaki bireylerin yakınlarını ve ailesindeki üyeleri “taklit etme ve model alma” yöntemiyle dil gelişiminin sağlanabileceğini savunur. Sosyal öğrenme kuramında davranışçı kuramda olduğu gibi pekiştiriciler esastır ancak model alma hususunda bilgilerin bellekte kalıcı olması için zihinsel süreçler de söz konusu hale gelir. Coğrafyaların farklı bölgelerinde barınan insanların telaffuz ya da kültür farklılıkları çevrelerini taklit etme kuramıyla açıklanabilir.

Dil Gelişim Kuramları

Bilişsel Kuram

Bilişsel kuram, temelde dilin gelişim gösterebilmesi için bilişsel gelişimin de aynı oranda sağlanabilmesini savunan bir sistemdir. Bireyin zekâsı ve bilişsel gelişimi aynı oranda ilerleme kaydettiğinde nesneleri temsil eden dilsel bir etiket kullanılır. Yaşamda yer alan kelimelerin anlamlarının bilinerek doğru yerde kullanılması, bilişsel gelişim kuramının bir getirisi olarak görülür.

Dil Gelişim Kuramları

Biyolojik (Psikolinguistik) Kuram

Psikolinguistik kuramcılar arasında yer alan Noam Chomsky ve Eric Lenneberg, dilin gelişim evresinin hem psikolojik hem de biyolojik temellerini var olduğunu savunur. Birey doğduğu ilk andan itibaren konuşmayı mümkün kılan dil, diş, damak, ses telleri gibi kanallarla donatılmıştır. Tüm bu doğuştan gelen donanımların yanında Chomsky, bireylerin konuşabilmek için bir biyolojik yapıyla dünyaya geldiklerini savunur. Bireyler konuşma sürecinden önce tüm dillerin ortak kurallarını içeren ve doğuştan gelen bir biyolojik bir dil edinme aygıtına sahiptir. Kurama göre söz konusu yapı sayesinde çocuklar yeterli kelime öğrenme sayısına eriştikten sonra konuşma sürecine başlarlar.

Dil Gelişim Kuramları

Etkileşim Kuramı

Etkileşim kuramı, söz konusu dil gelişim kuramlarının tek başına yeterli olmadığı savunan bir kuramdır. Birtakım temeller çerçevesinde şekillenen kuramların hepsinin etkileşimi sonucunda dilin kazanımı sağlanır. Söz konusu kuram, biyolojik etkenler ya da aile iletişimi sebebiyle dil gelişiminin etkileneceğini savunur.

Dil Gelişim Kuramları

Novarge’de bugün, yaşamın ilk evresinden son anına dek iletişimi mümkün kılan dilin gelişim düzeyleri ve kuramları konusundan bahsettik. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere hepinize başarılı, sağlıklı ve mutlu bir hafta diliyorum Sevgili Novarge Ailesi.

Unutmayın, her şey geleceğiniz için!

ELİF AKSÜT

Yorum Yaz

Benzer İçerikler